Прашања за саморефлексија:

• Како ја оценувате соодветноста на вашата наставна програма во однос на родовата инклузивна содржина кога ја разгледувате вашата наставна програма? Во кои области би можело да се зголеми различноста во вашата наставна програма?
• Кои стратегии би можеле да ги користите за да интегрирате научници од различен пол, културно потекло и историја во вашата наставна програма?
• Како ја оценувате соодветноста на активностите во вашата тековна наставна програма кои се грижат за широк опсег на интереси и таленти?
• Кои нови активности за учење би можеле да ги развиете за да ја промовирате родовата еднаквост? Наведете пример.
• Како оценувате дали јазикот што го користите во комуникацијата во училницата промовира родова еднаквост?
• Кои чекори би можеле да ги преземете за да развиете поинклузивен јазик за комуникација, притоа избегнувајќи позитивна родова дискриминација?
• Како ги оценувате политиките на вашата институција за поддршка на родовата еднаквост? Во кои области може да се направат подобрувања?
• Кои стратегии би можеле да ги имплементирате во соработка со менаџерите или колегите за да ја зголемите институционалната поддршка?
• Во кои можности за професионален развој би размислиле да учествувате за да стекнете повеќе знаења и вештини за прашањата за родовата еднаквост?
• Како би можеле да преземете улога во водење на другите наставници во вашата институција за прашањата за родовата еднаквост?

Користена литература:  

Brookfield, S. D., & Preskill, S. (2016). The Discussion Book: 50 Great Ways to Get People Talking. Jossey-Bass.

Connell, R. W. (2009). Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics. Polity Press.

Dasgupta, N., & Stout, J. G. (2014). Girls and Women in STEM: Broadening Participation and Success. Harvard University Press.

Fine, C. (2010). Delusions of Gender: The Real Science Behind Sex Differences. W.W. Norton & Company.

Francis, B., & Skelton, C. (2001). Investigating Gender: Contemporary Perspectives in Education. Open University Press.

Smith, J. A., & Crowley, M. (2014). Professional Development for Inclusive Education. Routledge.

UNDP Turkey. (2021, March). Gender-responsive communication guide. Retrieved from https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/tr/UNDP-TR-GENDER-RESPONSIVE-COMM-GUIDE-TR.pdflink opens on new page

UNESCO. (2017). Cracking the Code: Girls' and Women's Education in STEM. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000253479link opens on new page

United Nations. (1948). Universal Declaration of Human Rights, Article 26. Retrieved from https://www.ohchr.org/en/universal-declaration-of-human-rightslink opens on new page

UN Women & UN DESA. (2023). The gender snapshot 2023. United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women. Available at: https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2023/09/progress-on-the-sustainable-development-goals-the-gender-snapshot-2023link opens on new page

Прашања за саморефлексија:

• Со оглед на тековните методи на учество што ги применувате во вашиот клас, до кој степен промовирате еднакво учество меѓу учениците?
• Кои методи како што се Think-Pair-Share или Random Participation би размислиле да ги имплементирате во вашата класа? Како ги оценувате потенцијалните ефекти на овие методи врз вашата класа?
• Дали сте свесни за вашите несвесни предрасуди како учител? Кои чекори можете да ги преземете за да ги намалите овие предрасуди?
• Кои стратегии би можеле да ги развиете за да ги направите вашите интеракции со учениците во училницата пофер?
• Како пристапувате кон обезбедување еднакво учество на сите ученици за време на групните активности?
• Како го оценувате влијанието на доделувањето конкретни улоги за време на групната работа врз зголемувањето на учеството и одговорноста?
• Како се справувате со ситуации на родова маргинализација или понижување во училницата? Кои превентивни правила можете да ги поставите за такви ситуации?
• Дали би размислиле да го користите методот на играње улоги за да развиете вештини за емпатија? Ако одговорот е да, како го гледате неговото влијание врз динамиката во училницата?
• Како ја оценувате сопствената ефективност во примената на стратегиите за управување со училницата кои промовираат фер учество? Во кои области би сакале да се подобрите?
• Кои ресурси и системи за поддршка се неопходни за спроведување на овие стратегии? До кои ресурси имате пристап и кои ви се потребни?

Користена литература:  

Brookfield, S. D., & Preskill, S. (2016). The Discussion Book: 50 Great Ways to Get People Talking. Jossey-Bass.  

Eccles, J. S., & Roeser, R. W. (2011). Schools as developmental contexts during adolescence. Journal of Research on Adolescence, 21(1), 225-241. 

Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2009). An educational psychology success story: Social interdependence theory and cooperative learning. Educational Researcher, 38(5), 365-379.  

Kimmel, M., & Holler, J. (2011). The Gendered Society. Oxford University Press.  

Marzano, R. J., & Marzano, J. S. (2003). The key to classroom management. Phi Delta Kappan, 84(10), 6-13.  

Sadker, M., & Zittleman, K. (2009). Still Failing at Fairness: How Gender Bias Cheats Girls and Boys in School and What We Can Do About It. Scribner.  

Овој форум има за цел да им помогне на воспитувачите и образовните администратори да создадат средина во училницата која промовира различност и инклузивност меѓу учениците, го намалува отпорот што произлегува од стереотипите и поттикнува размена на знаења и идеи кои ја зголемуваат свеста. Исто така, обезбедува практични и теоретски информации за промовирање на различноста и фер учество меѓу учениците. 

Учесници: наставници, образовни администратори, училишни педагози, психолози, родители и други заинтересирани чинители.  

Формат: Oнлајн

Прв дел: Анализа на сегашните норми во училницата  

• Активност: Учесниците ги анализираат нормите во училницата забележани во нивните училишта или институции, ги споделуваат резултатите и ги отвораат за евалуација. Тие и самите ги оценуваат овие норми, препознавајќи ја нивната функционалност во контекст на родовата еднаквост.
• Прашања за дискусија:  
  • Кои норми во училницата ја поддржуваат или попречуваат различноста и инклузивноста?
  • Како овие норми влијаат на интересот на учениците за областите што сакаат да ги следат?

Втор дел: Развивање норми во училницата кои промовираат разновидност и инклузија  

• Активност: Утврдени се правилата во училницата кои прифаќаат разлики и промовираат инклузивност. Учесниците ги дизајнираат нормите што треба да постојат во идеална инклузивна средина во училницата. Доколку сакаат, тие можат да користат предложени сценарија за играње улоги во училницата за соодветно ажурирање на нормите што ги дизајнирале.
• Прашања за дискусија:
  • Според вас, кои се најважните правила во училницата кои промовираат инклузивност во средина во училницата?
  • Доколку дизајнирате сценарио за играње улоги, кои ситуации би се обиделе да ги решите од перспектива на инклузивност?

Трет дел: Критичка проценка на стереотипите

• Активност: Применете активности кои ја подигаат свеста кај учениците за родовите стереотипи, при што ќе дадете можност да се анализираат и вреднуваат овие предрасуди.
• Прашања за дискусија:
  • На кој начин можеме да се позанимаваме со родовите стреотипи во образованието?  
  • Што може да се направи за да им се помогне на учениците да имаат критички став кон овие стереотипи?  

Четврти дел: Создавање безбедно и поддржувачко опкружување

• Активност: Учесниците работат на стратегии за создавање средина во училницата каде што сите ученици можат безбедно да ги изразат своите идеи. Доколку сакаат, тие можат да користат предложени сценарија за играње улоги во училницата за соодветно ажурирање на нормите што ги дизајнирале.
• Прашања за дискусија
  • Што може да се направи за да им се овозможи на учениците слободно да ги изразат своите идеи во средина во училницата?
  • Ако треба да развиете сценарио за играње улоги, какви ситуации ќе се обратите за да ја поттикнете слободата на изразување на учениците?

Петти дел: Потенцирање на успесите на девојките и жените

• Активност: Споделете приказни за успешни жени и развијте идеи за тоа како овие успеси може да се слават во училницата за да ги инспирирате врсниците. Потоа прославете ги успесите на ученичките во училницата за да ги инспирирате нивните врсници.
• Прашања за дискусија:
  • Како можат да се потенцираат успесите на девојчињата во училницата?
  • Како може потенцирањето на успехот на жените да ги инспирира учениците?

Евалуација и повратна информација 

На крајот на форумот, содржината може да се ажурира и подобри врз основа на повратни информации од учесниците. Учесниците можат да го користат форумот за да соберат идеи за развој на едукативни материјали или директно да користат примери на сценарија за играње улоги или акциони планови што можат да ги имплементираат во нивните училници.

Сценарио за игра по улоги- Пример 1: Предизвикување на стереотипите на час по природни науки

• Опис на сценариото: Во училница, наставникот иницира недела на проекти. Од учениците се очекува да работат на проекти на различни теми. Додека формира групи за проектите, наставникот се обидува да обезбеди фер учество земајќи ја предвид различноста и вклученоста на сите.
• Ликови: 

Наставник: искусен едукатор кој има за цел да создаде средина за учење што поддржува различност и инклузивност.

Студент 1 (Елиф): Ученичка која сака да се докаже во науката.

Ученик 2 (Али): Ученик заинтересиран за развој на проекти, но обично пасивен во групната работа.

Ученик 3 (Јапрак): Ученичка со голем интерес за научни теми, но која не зборува доволно на часот.

Ученик 4 (Топрак): Ученик склон кон стереотипи, со доминантна личност.

• Сценарио:
  • Наставникот ги формира проектните групи:
• Додека наставникот го објавува составот на групите за проектите, тие нагласуваат дека секоја група се состои од ученици со различни таленти и полови.
• Групите се формираат на балансиран начин според претходните соработки на учениците и областите на интерес.
  • Избор на теми за проектите:
• Секоја група избира област на интерес. Елиф и Зејнеп сакаат да работат на роботика, област во која обично доминираат мажи.
• Мехмет дава коментар што имплицира дека девојките не можат да се интересираат за роботика.
  • Наставникот интервенира:
• Наставникот го користи коментарот на Мехмет како можност да започне дискусија за родовите стереотипи, кажувајќи му на класот дека полот не е важен во науката, секој може да биде успешен во секое поле, а се зависи од трудот.
• Наставникот ги охрабрува Елиф и Зејнеп давајќи примери на пионери во науката.
  • Групна работа и подготовка на презентациите:
• Групите почнуваат да работат на нивните проекти. Елиф и Зејнеп го преземаат водството во нивните проекти за роботика, со поддршка од Ахмет и Мехмет.
• Групите се подготвуваат да ги претстават своите проекти пред одделението. Наставникот се грижи секој ученик да има активна улога во презентацијата.
  • Презентација и евалуација на проектите:
• Секоја група ги презентира своите проекти пред одделението. Групата на Елиф и Зејнеп особено добива пофалби.
• Наставникот ги истакнува достигнувањата на Елиф и Зејнеп, го слави нивниот успех и го поттикнува класот да аплаудира.
• Евалуација:
• Се дискутираат размислувањата на учениците и наставникот за родовите стереотипи и инклузивноста.
• Учениците споделуваат како можат да го применат она што го научиле од ова искуство со играње улоги во сопствениот живот и во идната групна работа. Ова сценарио е пример кој ги охрабрува учениците да ги преиспитуваат родовите стереотипи во науката, да развијат инклузивни ставови и да ја ценат различноста, притоа покажувајќи како едукаторите можат да го водат овој процес. Дијалозите ќе се формираат спонтано и ќеги режира наставникот. Сценариото може да се користи како што е или понатаму да се развива.

Овој форум има за цел да се справи со родовите предрасуди во наставните материјали и интеракциите. Таа, исто така и поттикнува размена на знаења и идеи кои ја зголемуваат свеста. Тој е дизајниран да ги опреми едукаторите и образовните администратори со знаења и вештини потребни за поефективно спроведување на образовните практики со вклучување на родот. Учесниците ќе имаат можност да ги применат стратегиите што ги учат за да ги направат нивните образовни средини и интеракции поинклузивни, да ги препознаат родовите предрасуди и да научат како да управуваат или да ги намалат овие предрасуди. Тие исто така имаат можност да поттикнат размена на знаења и идеи кои ја подигнуваат свеста.

Учесници: Наставници, образовни администратори, училишни психолози, педагози, креатори на наставни програми

Формат: Онлајн

Дел 1: Справување со отпорот од учениците, родителите и колегите

• Активност: Учесниците ги споделуваат и анализираат видовите отпор со кои се соочуваат во однос на родово инклузивните образовни практики. Се споделуваат искуства и стратегии за намалување на отпорот.  
• Прашања за дискусија:
  • Кои можат да бидат причините за отпор?
  • Како да реагираме на отпорот на професионален и конструктивен начин?

Дел 2: Градење институционална поддршка

• Активност: Учесниците ги проценуваат постоечките системи за поддршка во нивните институции и дискутираат како да создадат дополнителна поддршка за родово инклузивните иницијативи.  
• Прашања за дискусија:
  • Кои институционални политики ја поддржуваат родовата инклузивност?
  • Како можеме да ги ангажираме нашите претпоставени и колеги во овие иницијативи?

Дел 3: Користење на можностите за професионален развој

• Активност: Учесниците ги истражуваат постоечките можности за професионален развој во однос на родовата инклузивност и проценуваат како овие можности можат да бидат искористени.  
• Прашања за дискусиј:
  • Кои можности за професионален развој се најефективни за родовата инклузивност?
  • Како можат наставниците да ги искористат овие можности? 

Евалуација и повратна информација

На крајот од форумот, учесниците ги оценуваат стратегиите развиени за време на дискусијата и содржината може да се ажурира и подобри врз основа на повратни информации. Учесниците, исто така, можат да најдат примери на сценарија за играње улоги или акциони планови од овој форум што можат директно да ги користат или да добијат идеи за да развијат едукативни материјали за нивните училници.

Пример за акционен план: Битка со родовите предрасуди

• Стратегии за справување со отпорот:
  • Цел: Да се разбере и намали отпорот од учениците, родителите и колегите.
  • Активности:
• Спроведување едукативни семинари за создавање свест за родовите улоги и еднаквост.
• Обезбедување информации за родовата инклузивност за време на родителските состаноци и одговорете на нивните прашања.
• Воспоставување соработка меѓу врсниците и мрежи за поддршка за поттикнување дијалог и разбирање меѓу наставниците.
  • Временска рамка: На почетокот на секое полугодие и по потреба.
  • Ресурси: Стручњаци за наставни програми, психолози.
• Градење институционална поддршка:
  • Цел: Да се обезбеди поддршка за родово инклузивните иницијативи во училиштето или институцијата.
  • Активности:
• Одржување редовни состаноци со раководството за развивање и спроведување на политики за родова еднаквост.
• Формирање комитет за родова еднаквост за да се создаде постојана структура во рамките на училиштето.
• Вклучување делови за родова инклузивност во прирачниците за наставници и ученици.
  • Временска рамка: Континуирани во текот на целата година.
  • Ресурси: Училишното раководство, наставниците, учениците.  
• Користење можности на професионален развој:
  • Цел: Да се подигне свеста и да се подобрат вештините кај наставниците за родова инклузивност.  
  • Активности:
• Организирање работилници и семинари за родова еднаквост.
• Обезбедување онлајн курсеви и работилници за наставниците.
• Соработка со училишта кои служат како добар пример за споделување искуства.
  • Временска рамка: На почетокот и во текот на целата учебна година.
  • Ресурси: Стручњаци за професионален развој, провајдери на образовни технологии.
• Справување со родовите предрасуди во наставата и интеракцијата:
  • Цел: Да се намалат родовите предрасуди во наставните материјали и во интеракцијата на час.  
  • Активности:
• Ревидирање  на учебниците и другите наставни материјали заради отстранување на сексистичките изрази.
• Користење методи кои промовираат родова еднаквост во дискусиите во училницата и групната работа.
• Истакнување на темите што ја поддржуваат родовата различност во ученичките проекти и презентации.
  • Временска рамка: На почетокот и на крајот на секое полугодие.
  • Ресурси: Креатори на наставни програми, координатори за настава.

Овој акционен план е дизајниран да им олесни со конкретни чекори на наставниците и училишните администратори за борба против родовите предрасуди и олеснување на пристапот до потребните ресурси. Секој чекор јасно дефинира специфични цели, акции, временски рокови и ресурси, обезбедувајќи ефективно спроведување на планот.

Вежба за самооценување на родово инклузивната наставна програма  

Цел: Оваа вежба за самооценување ќе им помогне на наставниците да ја оценат нивната тековна наставна програма за родова инклузивност и правично учество и да ги идентификуваат областите за подобрување.

Инструкции: Одговорете на следниве прашања искрено врз основа на вашата моментална наставна програма, наставни материјали и практики во училницата. Размислете за областите каде што може да биде присутна родовата пристрасност и предложете подобрувања.

Дел 1: Застапеност во содржината на наставната програма

1️. Разновидност во научниците и моделите за улоги

Дали наставната програма подеднакво ги истакнува придонесите и од машките и од женските научници? 

Дали има примери на научници од различни родови идентитети и потекло (на пр., Марија Кири, Кетрин Џонсон, Розалинд Френклин, Алан Туринг)?

Ако не, како можете да вградите модели на улоги со повеќе различни родови?

2️. Избалансирани перспективи во студии на случај и примери

Дали студиите на случај, експериментите и примерите за истражување имаат мешавина на полови?

Дали се признаваат придонесите на жените во науката?

Ако примерите се претежно доминирани од мажи, како може ова да се подобри?

Дел 2: Интеракција и учество во училницата

3️. Правично испрашување и учество во дискусија

Дали следите кој учествува во дискусиите?

Дали ги охрабрувате потивките ученици да се вклучат активно?

Дали учениците сфаќаат дека нивните мислења се подеднакво ценети, без разлика на полот?

4️. Групна работа и можности за лидерство

Кога доделувате групни задачи, дали обезбедувате тимови со мешан пол и правична распределба на улогите (на пр., не секогаш момчињата да водат или девојчињата да запишуваат белешки)?

Дали сите студенти добиваат еднакви можности за лидерство?

Дел 3: Материјали за учење и употреба на јазикот

5️. Инклузивен јазик и визуелни содржини

Дали учебниците, работните листови и слајдовите за лекциите користат родово неутрален јазик?

Дали сликите и илустрациите се родово балансирани (не само мажи во лабораториски мантили и жени како асистенти)?

Дали примерите и проблематичните сценарија се ослободени од стереотипи (на пример, „момчињата сакаат инженерство, девојчињата сакаат биологија“)? 

. Избегнување на родова пристрасност во оценувањето и повратните информации

Дали учениците добиваат подеднакво охрабрување и повратна информација, без разлика на полот?

Дали момчињата и девојчињата се подеднакво поддржани во STEM аспирациите за кариера?

Како да се осигурате дека очекувањата за перформансите се фер за сите пола?

Дел 4: Идентификување и спроведување на промени

7️. Акционен план за поинклузивна наставна програма

Идентификувајте три специфични промени што можете да ги направите во вашата наставна програма за да ја подобрите родовата инклузивност.

Кои ресурси или обука ви се потребни за да ги спроведете овие промени?

Како ќе го измерите напредокот во постигнувањето родова еднаквост во вашата училница?

Споделете ги вашите сознанија на форумот! Коментирајте подолу со:

✅ Еден позитивен аспект на родовата инклузивност во вашата наставна програма

✅ Една клучна област за подобрување

✅ Ќе преземете еден акционен чекор 

Интерактивни компоненти 

• Вежба за самооценување на наставната програма: Учесниците ја оценуваат нивната тековна наставна програма за природни науки во однос на родовата инклузивност и ги идентификуваат областите за подобрување.
• Сценарија за играње улоги: Учениците вежбаат да реагираат на ситуации во училницата кои вклучуваат родова пристрасност или стереотипизирање.
• Развој на акционен план: Учесниците креираат персонализиран акционен план за имплементација на родово-инклузивни практики во нивните училници. 

Дополнителни ресурси на англиски јазик и на јазиците на партнерите  

Учесниците се охрабруваат да истражуваат ресурси како што се примероци на планови за лекции, студии на случај и видеа кои прикажуваат успешни наставни практики со вклучување на родот. Предложените организации ги вклучуваат Иницијативата за родова еднаквост во образованието и STEM Equity Alliance.